توسط : راهنمای تعمیر و نگهداری عتیقه جات
تعمیر عتیقه یکی از موضوعات مهم در داشتن این دسته از وسایل است. وسایل دکور آنتیک و عتیقه هرگز از مد نمی‌افتند. ترکیب آنها با قطعات مدرن به خانه ما یک طراحی منحصر به فرد و شیکی می‌بخشد. مراقبت مداوم برای حفظ کیفیت، جذابیت و ارزش آنها امری اجباری است.
اگر نمی‌دانید چگونه این کار را انجام دهید، ما اینجا هستیم تا به شما نکاتی جهت راهنمایی در انتخاب بهترین روش برای تعمیر و نگهداری عتیقه‌ها با توجه به نوع آنها بگوییم.
چرا از عتیقه‌ها باید مراقبت کرد؟
اجتناب از خراب شدن این وسایل قدیمی که روزهای زیادی را گذرانده‌اند، تقریباً امکان ناپذیر است. به همین دلیل تعمیر عتیقه در بازار این وسایل رواج یافته است. این وسایل به دلیل ارزش مادی و معنوی که دارند، شایسته توجه شما هستند. عتیقه‌جات به مراقبت ویژه و شرایط نگهداری مناسب نیاز دارند. این مسئله در نوع وسیله نیز تفاوتی ایجاد نمی‌کند.
هر وسیله‌ای از گذشته برای حفظ ارزش خود به مراقبت نیاز خواهد داشت. در صورت آسیب رسیدن به این وسایل می‌توانید اصول مرمت و تعمیر عتیقه را برای بازسازی آنها انجام دهید. در ادامه بیشتر با اصطلاحاتی پیرامون این گونه از وسایل آشنا می‌شوید.
مرمت عتیقه
مرمت عتیقه عملی است که برای نزدیک کردن یک عتیقه به حالت اولیه خود تا حد امکان انجام می‌شود. کارهایی مانند تعمیرات سازه و ترمیم نهایی.
تعمیر عتیقه
وقتی صحبت از آسیب به میان می‌آید، سطح مشکلات زیادی می‌توانند عتیقه‌ها را تهدید کنند. تعمیرات عتیقه شامل کارهایی همچون: از بین بردن خراش، لکه، شکستگی، شل شدگی، اصطکاک میان قطعات و مواردی این چنینی است.
ترمیم عتیقه
گاهی اوقات درخشندگی اولیه این وسایل به دلیل گذر زمان از بین می‌روند. از همین رو سطح‌های کدر و کثیف، ارزش اصلی را از آنها سلب می‌کنند. در مرحله ترمیم فینیش عتیقه، سطح کثیف، چرب شده و خاک کرده اشیا را تمیز می‌کنند.
بازسازی عتیقه
زمان بازسازی عتیقه، پوشش اولیه سطح برداشته شده و با لاکی مخصوص جایگزین می‌شود. این کار اغلب سطح کلی یک قطعه یا نواحی آسیب دیده کوچک انجام می‌شود.
نکات مراقبت و نگهداری از عتیقه جات
قبل از آن که به فکر تعمیر عتیقه باشید، بهتر است نکاتی که به مراقبت و نگهداری این وسایل کمک می‌کنند را بدانید. این موارد حتی پس از تعمیر و بازسازی عتیقه جات برای ماندگاری بیشتر به شما کمک خواهند کرد. در نتیجه دانستن آنها ضروری است.
گردگیری
اشیای عتیقه همانند: لوستر، مبلمان، تلفن، چراغ و جواهرات مستعد تجمع گرد و غبار هستند. این ذرات باعث ایجاد لکه روی سطح آنها می‌شوند که ممکن است حتی دائمی نیز باشند. به همین خاطر باید تمام انحنا و لبه‌ها را با پارچه نرم و بدون پرز پاک کنید. مراقب باشید که از برس‌های خشن استفاده نکنید؛ زیرا باعث ایجاد خش روی آنها می‌شوند.
تمیز کردن
گاهی اوقات گردگیری به تنهایی برای از بین بردن آلودگی‌های پنهان و غیرقابل دسترس جوابگو نیست. در این حالت باید به فاز تمیز کردن اصولی روی بیاورید. پاک کننده‌های بدون مواد شیمیایی، آب صابون ملایم یا محلول آب و سرکه ضعیف در این حالت به شما کمک می‌کنند.
برخی از عتیقه‌ها ممکن است برای تمیز کردن به روش خاصی نیاز داشته باشند. در صورت امکان می‌توانید با افراد متخصص در این حوزه مشورت کنید تا تمیز کردن به عتیقه‌ها آسیب وارد نکنند.
جلا دادن
پولیش بهترین راه برای بازگرداندن درخشندگی و زیبایی ازدست‌رفته یک قطعه است. چندین ماده برای انجام این کار وجود دارند؛ ازجمله:
- موم
- اسپری آئروسل
- مایع پولیش فرانسوی
در جدول زیر راهنمایی‌هایی به جهت انتخاب بهترین ماده جلا با توجه به جنس وسیله عتیقه معرفی شده است.
| جنس وسیله | بهترین ماده برای جلا دادن |
| انواع مبلمان و قطعات چوبی | پولیش‌هایی مبتنی بر موم زنبور |
| اقلام صیقلی | موم شمع |
| اشیای فلزی | انواع مواد غیرسمی و سازگار با محیط زیست |
| اشیای شیشه‌ای | پولیش مبنی بر سیلیکون |
جابه‌جایی
جابجایی عتیقه‌جات غیرقابل‌تعویض و باارزش نیازمند مراقبت و توجه بیشتری نسبت به حالت معمول است. بسته‌بندی آنها باید به گونه‌ای انجام شود که از شکستگی، ضربه، خط‌وخش و سایر آسیب‌ها در امان باشند. حمل‌ونقل ایمن این وسایل مراحل تعمیر عتیقه را به تعویق می‌اندازد.
کنترل شرایط محیطی
اشعه ماوراء بنفش خورشید برای آیتم‌های تاریخی مضر است. به این دلیل که پوشش آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین ممکن است ذات شیمی وسایل را به هم بزند. مواردی مانند چوب، شیشه و چرم حساس هستند. از همین رو بهتر است از نور خورشید و رطوبت دور نگه داشته شوند.
اگر نمی‌توانید شرایط محیطی را کنترل کنید، موارد زیر به شما کمک می‌کنند:
- استفاده از ملحفه بزرگ برای پوشاندن آنها
- استفاده از مواد مرطوب کننده مناسب
- به‌کارگیری دستگاه رطوبت گیر
نکات مهم در تعمیر عتیقه‌های ارزشمند
مراقبت 100 درصدی از وسایل عتیقه ممکن است همیشه به هدف نهایی خود نرسد. از همین رو نباید از گزینه تعمیر عتیقه بترسید. با این حال تصور کاهش ارزش تاریخی اشیا در پی تعمیر عتیقه همیشه وجود دارد. باید گفت که این نگرانی شما تا حدودی قابل درک است و بی‌مورد نیست. بنابراین هنگام مواجه با اشیا آسیب‌دیده باید چه کاری انجام دهید؟
اگر تعمیر عتیقه را کنار بگذارید، ممکن است خرابی به حدی بیشتر شود که دیگر وسیله غیرقابل استفاده شود. این موضوع زمانی بیشتر اهمیت خود را نشان می‌دهد که عتیقه شما دارای جزئیات ظریف و ریزی باشند. دراین صورت نمی‌توانید در تمام روزهای نگهداری از کل آنها مراقبت کنید. به همین خاطر استفاده از خدمات و روش‌های برون‌سپاری تعمیرات عتیقه جهت بازسازی مکرر امری ضروری خواهد بود.
مروری بر فرآیند بازسازی و تعمیر عتیقه
بازسازی و تعمیر عتیقه را معمولاً افراد متخصص آموزش دیده‌ای انجام می‌دهند. این افراد به عنوان پیمانکار آزاد برای فضاهای خصوصی و مجموعه‌های آثار هنری کار می‌کنند. همچنین ممکن است برخی از آنان نیز در موزه‌های هنر و تاریخ مشغول به فعالیت باشند.
این فرایند در مسیر بازگرداندن عتیقه به وضعیت زیبایی قبلی خود عمل می‌کند. آن چه که در نهایت باقی می‌ماند باید همان وسیله‌ای باشد که به شرایط خود در هنگام ساخت تا حد زیادی نزدیک باشد. علاوه بر آن عملکرد آن باید بدون ترس از هر آسیبی دوباره قابل استفاده باشد.
اغلب برای تعمیر عتیقه از ترکیبات جدیدی برای جایگزین کردن بخشی از قطعه‌های اشیای عتیقه که در طول زمان آسیب دیده‌اند، استفاده می‌کنند. بسته به نوع بازسازی که عتیقه نیاز دارد، روش‌های تعمیر و نگهداری از آن متفاوت خواهد بود.
برای این کار ابتدا قطعه از نظر هرگونه مشکل ساختاری بررسی می‌شوند. سپس با حفظ پتینه قطعه، نقاطی را که به رنگ و پرداخت نیاز دارند، بررسی می‌شوند. در صورت نیاز به مسائل ساختاری بیشتر؛ همانند اتصالات شل یا شکسته، روند تعمیرات شروع می‌شوند. در ادامه مطالب، نکات مهم در تعمیر عتیقه با توجه به جنس آن معرفی شده‌اند.
نکاتی برای تعمیر و نگهداری عتیقه‌های پارچه‌ای
عتیقه‌های پارچه‌ای مانند تابلوها، دیوارکوب، فرش، گلیم، رویه مبل و صندلی و … بسیار مستعد آسیب در نور خورشید هستند. بیشتر این اثرات مخرب نیز غیرقابل برگشت هستند. از بین رفتن رنگ اصلی، ضعیف شکننده شدن الیاف و همچنین پوسیده شدن بافت آنها شایع‌ترین مشکلاتی است که با آن روبرو می‌شوند.
از طرفی دیگر جنس این دسته از اقلام ازجمله: ابریشم و پشم بیشترین خطر را از آسیب رطوبت دارند. برای تعمیر عتیقه پارچه‌ای و ترمیم آنها می‌توانید موارد زیر را انجام دهید:
- روکش کردن با طرح‌های پارچه یکسان با ساختار اولیه قطعات
- استفاده از نخ‌های هم رنگ برای ترمیم پارگی
- چسباندن نخ‌های شل شده
اگر خودتان می‌خواهید تعمیر عتیقه پارچه‌ای را انجام دهید، بهتر است موارد زیر را به خاطر بسپارید:
- استفاده از دستکش نخی تمیز
- قرار دادن پارچه روی سینی، تخته یا سطح صاف
- پوشاندن پارچه با یک لایه پلی اتیلن پایدار یا دستمال کاغذی بدون اسید یا کاغذ
- پوشاندن پارچه لوله شده با استفاده از مواد بی‌اثر مانند پلی استر و پلی اتیلن
روش‌های تعمیر و نگهداری عتیقه‌های چوبی
عتیقه‌های چوبی که بیشتر به تعمیر نیاز دارند، در دسته مبلمان چوبی قرار دارند. این وسایل به دلیل استفاده در طول تاریخ و همچنین به منظور استفاده دوباره در عصر حاضر به تعمیر و نگهداری نیاز دارند. تقریباً تعمیر عتیقه چوبی بدون تجهیزات تخصصی و ابزارهای گسترده انجام می‌شوند.
معمولاً آسیب‌ها در آثار خراشیدگی از سطوح، لکه‌های انواع مواد، قطعات شکسته، شل شدن پایه و برآمدن سطح چوب ختم می‌شوند. رطوبت، حمله حشرات و حمل‌ونقل مقصران اصلی در آسیب رساندن به این قطعات چوبی هستند. مراحل تعمیر عتیقه مبلمان چوبی اغلب در موارد زیر خلاصه می‌شوند:
- فرصت دادن به رطوبت موجود در محیط برای خشک شدن تدریجی (در غیر این صورت چوب با شدن بیشتری تاب برمی‌دارد)
- ارزیابی اتصالات در پایه‌ها، سطح و بخش روکش شده
- جدا کردن این اتصالات در صورت نیاز و صلاحدید فرد متخصص
- تمیز کردن قطعات با استفاده از دستکش و پاک کننده موم و پولیش
- استفاده از لاک مخصوص، تطبیق رنگ مناطق تغییر رنگ و ترمیم قطعات شکسته
- اضافه کردن روغن ترمیم کننده چوب
- خشک شدن مناطق کار شده به طور کامل
- ساخت دوباره قطعات جدا شده
شیوه‌های تعمیر و نگهداری از عتیقه‌های سفالی
بیشتر گلدان‌ها و انواع ظروف مربوط به دوران کهن از جنس سفال هستند. اگر علاقه‌مند به جمع‌آوری این گونه از وسایل هستید، حتماً یک مورد از این سرمایه‌ها را در کلکسیون خود دارید. از همین رو بهتر است با روش‌های تعمیر و نگهداری عتیقه‌های سفالی آشنا باشید.
شکستگی و ترک خوردن سطح این جنس از وسایل اغلب نهایت آسیبی هستند که در طول عمر این وسایل پیش می‌آیند. روش زیر یکی از آسان‌ترین شیوه برای تعمیرات سفال‌های عتیقه است:
- پاک کردن خرده‌های شکسته ایجاد شده با یک دستمال تمیز
- مخلوط کردن دو ماده رزین اپوکسی و ماده سفت کننده به عنوان چسب
- استفاده از درزگیر سیلیکونی با رنگ یکسان قطعات سفال
- استفاده از خلال دندان برای چسباندن چسب روی سطح سفال
- پاک کردن مواد چسب اضافی روی سطح
- فشاردادن قطعات چسب شده به صورت دستی یا گیره فلزی
- کشیدن سنباده روی سطح ترمیم شده
به یاد داشته باشید برای تعمیر عتیقه سفالی که از رنگ‌های مینیاتوری یا تزئینات شیشه‌ای خاصی استفاده کرده‌اند، بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید. این افراد از ابزار و تجهیزات تعمیر عتیقه ویژه‌ای برای ترمیم ماهرانه این قطعات استفاده می‌کنند.
راهنمای تعمیر و نگهداری عتیقه‌های فلزی
عتیقه‌هایی از جنس فلز نسبت به اشیاء دیگری مانند: نقاشی، چوب، کاغذ یا منسوجات در مقابل عوامل محیطی مقاومت بیشتری دارند. با این حال رطوبت و نمک دو عامل تهدیدکننده و خوردگی آنها هستند. به همین دلیل نگه داشتن عتیقه‌های فلزی در محیط تمیز و خشک در جلوگیری از خراب شدن آنها اهمیت دارند.
ابتدایی‌ترین اقدام برای جلوگیری از خوردگی، ثابت نگه داشتن سطوح رطوبت محیط است. خوردگی اغلب به عنوان لکه یا پتینه روی فلز ظاهر می‌شوند. از هیمن رو سطح عتیقه کدر می‌شود. با این حال خود این لایه ایجاد شده، نقش محافظتی دارد. به‌طوری‌که لایه‌های پایینی فلز از اجزای مضر در محیط تأثیر نمی‌گیرند.
اگر جسم شما کدر است یا پتینه دارد، بهتر است این لایه محافظ بماند. به هیمن خاطر حساسیت زیاد در تعمیر عتیقه‌های فلزی نیز در برخی موارد اثرات مثبتی نخواهد داشت. به همین خاطر بهتر است قبل از انجام هر اقدامی به یک کارشناس عتیقه مراجعه کنید.
ایمن‌ترین شیوه تعمیر عتیقه فلزی، استفاده از یک برس نرم برای زدودن گردوغبار به صورت منظم است. علاوه بر آن با استفاده از جاروبرقی هم می‌توانید این گردوغبارها را تمیز کنید. مراقب باشید که فاصله 15 سانتی متری را حتماً رعایت کنید تا وسیله فلزی آسیبی نبیند.
پارکینگ پروانه
تجربه خرید عتیقه نیازمند دقت، توجه و هوشیاری است. به این خاطر که امکان کلاهبرداری در اصالت و سلامت کالا وجود دارد. از همین رو بهتر است مراکز معتبری را برای پیدا کردن و خریدن آنها انتخاب کنید.
پارکینگ پروانه، مجموعه‌ای متخصص در حوزه خرید و فروش وسایل آنتیک و عتیقه است که تضمین خریدی مطمئن را برای شما فراهم آورده است.
سؤالات متداول
- تعمیر عتیقه شامل جه اقداماتی است؟
شامل از بین بردن خراش، لکه، شکستگی، شل شدگی و اصطکاک
- بهترین ماده برای جلال دادن انواع مبلمان و قطعات چوبی چه چیزی هستند؟
پولیش‌های مبنی بر موم زنبور
- دو عامل مهم در خوردگی وسایل فلزی کدام‌اند؟
رطوبت و نمک
سخن پایانی
عتیقه‌ها روزهای تاریخی زیادی را از زمان پیدایش اولیه خود پشت سر می‌گذرانند. به همین دلیل تعمیر عتیقه و بازسازی آن تقریباً پدیده‌ای لازم و اجتناب ناپذیر است. با این حال با رعایت نکاتی که در نگهداری و مراقبت از آنها در این مقاله توضیح داده شد، می‌توانید سطح نیاز به تعمیرات و ترمیم این اشیا را کم‌تر کنید.
سایر مقالات:
| معرفی برند لمونژ فرانسه و 4 نکته طلایی برای تشخیص ظروف اصل |
| معرفی 9 مورد از معروف‌ترین آثار باستانی مصر+ تمدن و هنر مصر باستان |
| تاریخچه وسایل نقلیه آنتیک-معرفی بیش از 5 وسیله نقلیه قابل استفاده |
دسته بندی محصولات:
| وسایل کاربردی آنتیک | دکوراتیو و تزئینی آنتیک |
| لوازم شخصی آنتیک | لوازم صوتی و تصویری آنتیک |
| ابزارآلات قدیمی | کلکسیونی و یادبود آنتیک |
