کلکسیونی و یاد بود آنتیک

جمع‌آوری وسایل کلکسیونی و یاد بود آنتیک یک سرگرمی هیجان‌انگیز  برای برخی از افراد است. این افراد از خرید یادبود آنتیک به‌شدت لذت می‌برند و دائماً در تلاش برای تهیه وسایل کلکسیونی  و یادبود قدیمی مانند: سکه و اسکناس قدیمی، کتب، مجله، روزنامه و نشریات قدیمی، تمبر و پاکت و... هستند.

در این مطلب با معرفی چندین نوع از وسایل قدیمی و آنتیک شما را به سفر در گذشته‌های نه‌چندان دور دعوت می‌کنیم.

وسایل کلکسیونی و یاد بود آنتیک

در هر دوره از تاریخ وسایل و انواع یادبود آنتیک ساخته شده‌اند که برای دوران بعد از آن یادآور خاطرات و تاریخ نوادگان و اجدادشان است. شاید تصور این که زمانی درگذشته انسان‌هایی از این وسایل استفاده کرده‌ و روزگار گذرانده‌اند و اکنون ما آن‌ها را در اختیار داریم، برای تعدادی از انسان‎‌ها لذت‌بخش باشد.

آیا تابه‌حال به آیینه‌ بسیار قدیمی روی میز مغازه‌های کلکسیونی و آنتیک دقت کرده‌اید؟ چه تصوری از این آیینه‌ قدیمی دارید؟ به این فکر کنید این آیینه چه چهره‌هایی را در خود دیده است. چه دختر و پسرهایی با نگاه‌کردن در این آیینه‌ در روز عروسی خود، غرق لذت شده‌اند یا بالعکس آیینه شاهد چه صورت‌های غمگین و دلگیری بوده است.

آن سکه قدیمی که مادربزرگ یا پدربزرگتان یادگاری به شما داده‌اند را به خاطر بیاورید. آیا تصور کرده‌اید که آن سکه برای خرید چه چیزهایی پرداخت شده و دست چه انسان‌هایی را لمس کرده تا به دست شما رسیده است؟ شاید برای خرید یک مغازه یا خرید دارو برای یک کودک بیمار و یا شاباش برادری در روز عروسی خواهرش بوده است.

وسایل کلکسیونی و یاد بود آنتیک که امروزه در پیش روی ما قرار دارند با خود کوله‌باری از تاریخ و خاطرات را نیز در بردارند. احتمالاً افرادی که این وسایل را جمع‌آوری می‌کنند علاقه‌مندان به تاریخ و خاطرات گذشته هستند.

انواع یادبود آنتیک

هر گونه وسیله‌ای که در گذشته ساخته شده و امروز برای ما یادآور خاطره و تاریخ آن زمان است، یک یادبود آنتیک و قدیمی محسوب می‌شود. انواع مختلفی از این وسایل اکنون در بازار موجود هستند که هر کدام در زمانی ساخته و مورد استفاده قرار گرفته است. برای آشنایی بیشتر به شرح چند نمونه می‌پردازیم.

سکه و اسکناس قدیمی

تاریخچه سکه‌ها و اسکناس‌های کلکسیونی و یاد بود آنتیک دارای یک سابقه طولانی است. در ایران از زمان هخامنشیان تا امروز انواع مختلفی از سکه‌های طلا، نقره، مس، فلز و همچنین اسکناس‌ها مورداستفاده قرار گرفته‌اند.

اولین سکه‌ها در قرن هفتم قبل از میلاد مسیح توسط لیدی‌ها ساخته شدند. سپس یونانی‌ها به تقلید از آن‌ها شروع به ساختن پول سکه‌ای برای خود کردند. پس از حدود 100 سال بسیاری از شهرهای یونانی و آسیای صغیر در جزایر دریای اژه و سیسیل و جنوب ایتالیا برای خود ضرابخانه ساختند.

همچنین در ایران نیز معمولاً سکه را با چکش ضرب می‌زدند که پس از گذشت چند قرن کم‌کم از منگنه استفاده کردند. در سال 1561 میلادی اروپایی‌ها با اختراع ماشین ضرب سکه، شروع به ساخت سکه‌های استاندارد کردند که رواج بسیاری پیدا کرد.

در زمان صفویه کار ضرب سکه نظم و ترتیب خاصی پیدا کرد. در آن زمان ضراب‌خانه یک سازمان اداری گسترده و مهمی دارای مشاغل متنوع بود که اداره و عزل و نصب حکاک، زرکش، ضراب‌باشی، ضابط، صنعتگر، کارمندان و کارکنان همگی زیر نظر معیرالممالک بود و هیچ‌کس دیگر حق دخالت در این امور را نداشت.

سکه‌های کلکسیونی و یاد بود آنتیک نماد بخشی از دین، صنعت، هنر، سنت‌ها، اقتصاد، سیاست و تمدن دوره خود هستند؛ ازاین‌رو سکه‌شناسی بخشی از باستان‌شناسی است که به روشن‌شدن رویدادها و اتفاقات تاریخی زیادی کمک می‌کند.

مطالعه انواع سکه، اطلاعاتی از هنر در دوره‌های مختلف را به ما نشان خواهد داد. همچنین با مطالعه شهرهایی که ضرب سکه در آن‌ها انجام شده است، می‌توان جغرافیای تاریخی آن منطقه را ترسیم نمود.

سکه تاریخ مصور رسوم و سنت‌ها، لباس، تجهیزات جنگی و گاهی معماری یک عصر محسوب می‌شود؛ ازاین‌رو معیار کارآمدی برای درک مقیاس‌ها و اندازه‌گیری‌های یک دوره است.

انواع سکه‌های ایران در دوره‌های پیش از اسلام

 دستور ضرب نخستین سکه‌ در ایران توسط داریوش، اولین امپراتور دوره هخامنشی، در سال 515 پیش از میلاد صادر شد. در روی این سکه‌ها تصویر یک جنگجو با کمانی در دست و در پشت آن‌ها یک علامت چهارگوش قرار داشت. به سکه‌های طلای هخامنشیان داریک گفته می‌شد که معادل 20 سکه نقره بود. از این سکه‌ها به مدت 200 سال استفاده شد.

پادشاهان اشکانی سکه‌های نقره به وزن 25.4 گرمی با استاندارد آتن ضرب کردند که به آن‌ها دراخما گفته می‌شد. هم سکه‌های مسی و هم سکه‌های نقره کلکسیونی و یاد بود آنتیک توسط ضرابان ضرب می‌شد. در پشت دراخمای اشکانیان معمولاً اشک اول، بنیانگذار سلسله، در حالت نشسته با کمانی در دست نقاشی می‌شد. این سکه ها به سکه‌های سلوکی شباهت داشتند.

سکه‌های ایرانی در دوران ساسانی

سکه‌های ساسانی در سال 499 پس از میلاد ساخته شدند. ساسانیان در ضرب سکه‌ها نوآوری و ابتکار بیشتری به خرج دادند و از پیشینیان پیروی نکردند. برای اولین‌بار در تاریخ ضرب سکه، سکه‌های نازک دایره‌ای‌شکل فلزی در این دوران ضرب شدند. بعدها در مناطق عربی، امپراتوری بیزانس و اروپای قرون وسطی استفاده از این سکه‌های خوش تزیین رواج یافت.

ضرب سکه در ایران پس از اسلام

پس از اسلام و حمله اعراب همچنان از سکه‌های دوران حاکمیت خسرو دوم و یزدگرد سوم استفاده می‌شد. در سال‌های آخر قرن 7، سکه‌های ضرب شده با کمی تغییر به‌عنوان الگوی انواع سکه‌های نقره استفاده می‌شدند.  پس از اسلام در حدود سال‌های 28 تا 78 گاه‌شمار قمری و گاه‌شمار یزدگردی روی سکه‌ها نوشته می‌شد. گاه‌شمار قمری تاریخ تاج‌گذاری یزدگرد و دیگری تاریخ وفات او بود.

همچنین در دوره‌های طاهریان، صفاریان، سامانیان و دیگر سلسله‌ها نیز سکه‌های کلکسیونی و یاد بود آنتیک بی‌شماری ضرب شدند که از آن‌ها در تجارت با اروپای شمالی استفاده می‌شد. روی سکه‌ها از القابی با مضمون تحسین و تمجید پادشاهان استفاده می‌کردند.

سکه‌های دوره سلجوقی و صفوی و...

سلجوقیان سکه‌های طلا را با دقت و ظرافت خاصی ضرب می‌کردند؛ اما بعدها از دقت و یکنواختی و حتی از اعتبار آن‌ها کاسته شد. پس از مرگ سنجر در سال 1156، به مدت 130 سال حتی در ضراب‌خانه‌های اصفهان و ری که بسیار فعال بودند نیز هیچ سکه‌ای ضرب نشد. پس از حمله مغول تعدادی سکه تصویری و بدون تصویر به نقره ضرب شدند.

در دوره صفویان ساخت سکه به شیوه‌ای جدیدتر ارتقا پیدا کرد. در این زمان از ویژگی‌های به خصوصی مانند: کیفیت، هنر، خوانایی، طراحی و همچنین زبان فارسی در ضرب سکه استفاده کردند. سکه‌های ضرب شده در زمان صفویه به صورت طلای اشرفی و نقره عباسی با واحد پول دوکا در ونیز مطابقت داشت.

در دوره افشاری، نادرشاه افشار دستور داد مقداری سکه طلا و روپیه نقره بر اساس نظام پولی هند ضرب شود. در اوایل دوره قاجار هیچ تصویری روی سکه‌های کلکسیونی و یاد بود آنتیک وجود نداشت؛ اما در زمان محمدشاه، آخرین پادشاه قاجار نشان پرچم ملی یعنی همان «شیر و خورشید» روی سکه‌های طلا نقش شد.

در سال 1307 تصویری از رضاشاه با کلاهی بر سر روی سکه‌های طلا ضرب شد. در زمان پهلوی برای اولین‌بار روی سکه‌ها نقش‌ونگارهایی با تصویر شاه یا کتیبه ترکیب شد که یادگار اولین ضرب سکه در ایران بود.

سکه در دوره مدرن

در سال 1310 سکه‌هایی در عناوین 1 دینار، 2 دینار، 5 دینار، 10 دینار و 25 دینار و همچنین نیم ریال، 1 ریال، 2 ریال، 5 ريال و سکه‌های نیم تا 5 ریالی نقره ضرب شدند. سکه‌های طلا به ارزش 20 ريال به نام پهلوی نیز ساخته شدند که بعدها به 100 ریال تغییر یافتند.

در سال 1322 ضرب سکه کمتر از 25 دینار پایان یافت. از 1323 تا 1331 سکه نقره 10 ریالی ضرب شد. در سال 1370 سکه‌های جدید 1 ریالی، 5 ریالی، 10 ریالی، 50 ریالی، 100ریالی و 250 ریالی منتشر شد.

تاریخچه اسکناس در ایران

یکی دیگر از وسایل کلکسیونی و یاد بود آنتیک اسکناس است که به آن پول کاغذی یا پول برگ نیز گفته می‌شود. نخستین اسکناس در نیمه دهم پس از میلاد در زمان دودمان سونگ در چین جنوبی باب شد. تاریخچه چاپ اسکناس در ایران به دوره‌های مختلفی برمی‌گردد. مدت کوتاهی قبل از چنگیزخان انتشار اسکناس در ایران رواج پیدا کرد.

در اواخر قرن 13 میلادی و سال 693 قمری در دوره سلطنت گیخاتو که نگران کم شدن خزانه و کسری بودجه بود، دستور داد تا مردم سیم و زرهای خود را به چاوخانه دهند و در ازای آن پول کاغذی یا چاوه دریافت کنند.

در حالی که اولین پول کاغذی در تبریز منتشر شد؛ اما پس از مقاوت شدید از سوی مردم محلی مجبور شدند دستور صادرشده را لغو کنند. قدیمی‌ترین اسکناس یک درهمی چاپ شده در ایران مربوط به این دوره است که روی آن «لا اله الا الله و محمد رسول‌الله» نقاشی شده است.

بانک جدید شرق که مرکز آن در لندن بود، اولین بانکی بود که برای ایران اسکناس چاپ کرد و اسکناس‌های چاپ شده 5 قران به بالا را در بانک بازرگانی ایران منتشر می‌کردند. در سال 1267 قمری امتیاز چاپ اسکناس از این بانک به بانک شاهی واگذار شد.

بر اساس قرارداد رویترز، بانک شاهنشاهی ایران حق انحصار نشر اسکناس را دریافت کرد؛ اما چاپ اسکناس همچنان در بانک جدید شرق صورت می‌گرفت و این بانک همچنین سیاست‌های پولی را تعیین می‌کرد.

پس از تأسیس بانک شاهنشاهی در دوران ناصرالدین‌شاه قاجار، در سال 1269 اولین سری اسکناس‌های ایرانی به سفارش این بانک در انگلستان توسط چاپخانه Bradbury Wilkinson and Company  در ارقام 1، 2، 3، 5، 10، 20، 25، 50، 100، 500 و 1000 تومانی به چاپ رسید.

در سال 1285 شمسی نمایندگان مجلس شورای ملی خواستار تأسیس بانک ملی بودند که نهایتاً در سال 1306 تأسیس بانک ملی تصویب شد و در 17 شهریور 1307 شروع به کار کرد. بانک شاهنشاهی تا سال 1309 به فعالیت خود ادامه دارد. سپس ایران حق انحصاری نشر اسکناس را به مبلغ 200 هزار لیر انگلیس خریداری کرد.

در سال 1310 اسکناس‌های قبلی از رده خارج شدند و از آن پس مسئولیت چاپ اسکناس به مدت 10 سال به بانک ملی ایران واگذار شد. از آن به بعد تعیین نوع اسکناس، نوع طرح و مبلغ، و تعداد آن‌ها را به عهده بانک ملی بود؛ اما همچنان اسکناس‌ها در لندن چاپ می‌شدند.

بانک ملی نخستین اسکناس خود را در فروردین 1311 چاپ کرد. این بانک تا سال 1339 همچنان به نشر اسکناس ادامه داد تا اینکه با تأسیس بانک مرکزی این امتیاز به بانک جدید داده شد و تاکنون نیز ادامه دارد.

از سال 1362 به بعد با تأسیس کارخانه تولید کاغذ اوراق بهادار، دیگر اسکناس‌ها روی کاغذ ایرانی چاپ شدند. تا قبل از آن ایران اسکناس‌های مورد نیاز خود را بیشتر از انگلستان و کشورهای خارجی سفارش می‌داد. در کل سه نوع مختلف از اسکناس‌های کلکسیونی و یاد بود آنتیک در قیمت‌های متغیر چاپ شده‌اند که به سه دوره قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی تعلق دارند.

در روی اسکناس‌های دوره قاجار با زبان فارسی و در پشت آن‌ها با زبان انگلیسی نوشته می‌شد. همچنین در برخی از آن‌ها از خط ثلث که خط رسمی امپراطوری عثمانی بود، با کمی تغییرات استفاده می‌شد. همگی این اسکناس‌ها دارای تصویر ناصرالدین‌شاه و نماد شیر و خورشید با تاج کیانی بودند و تنها از نظر اندازه، رنگ و تزیینات با هم تفاوت داشتند.

در دوره پهلوی اسکناس‌های رضاشاه پهلوی با نام «کلاه کوچک» به چاپ می‌رسیدند. در این اسکناس‌ها از خط نستعلیق برای نگارش استفاده می‌شد و حاوی تصاویر مکان‌های طبیعی و بناهای تاریخی ایران بودند. اسکناس‌های این دوره در 8 سری با تفاوت‌هایی در تصویر رضاشاه، امضای افراد مختلف، ارقام مختلف، تاریخ چاپ، شماره سریال لاتین یا فارسی، مهردار و بدون مهر و... چاپ شدند.

در دوره جمهوری اسلامی تاکنون اسکناس‌ها در ده‌ها سری مختلف با تفاوت‌هایی در ارقام، شکل ظاهری و تصاویر و... به چاپ رسیده‌اند.

صنعت چاپ کتب، نشریه و مجلات آنتیک در ایران

در دوران صفویه اولین کتاب‌هایی که در ایران چاپ می‌شدند عمدتاً مضمون مذهبی داشتند مانند: قرآن، کتاب دعا و رساله‌های دینی و همچنین کتاب‌هایی در زمینه ادبیات فارسی و تاریخ ایران چاپ می‌شدند که در اختیار اشخاص مهم قرار می‌گرفتند و مردم عادی نمی‌توانستند از این کتاب‌ها استفاده کنند.

پیدایش صنعت چاپ در ایران به قرن نوزده در زمان ولیعهدی عباس میرزا نایب‌السلطنه برمی‌گردد، زمانی که میرزامحمد زین‌العابدین شیرازی به همراه تعدادی از مأموران وزارت دارالفنون برای تحصیل راهی دانشگاه‌های اروپا شدند.

در نهایت با بازگشت میرزامحمد و واردکردن چند دستگاه چاپ از روسیه به دستور عباس میرزا، اولین چاپخانه‌های صنعتی در ایران برپا شدند. تقاضای اطلاعات یکی از نیازهای ضروری اجتماع بود؛ ازاین‌رو مطبوعات به‌خصوص چاپ کتاب اهمیت ویژه‌ای پیدا کرد. همچنین صنعت چاپ در حفاظت از تاریخ، فرهنگ، زبان و آداب‌ورسوم یک ملت اهمیت زیادی دارد.

اولین کتاب چاپ شده در ایران بر اساس مدارک موجود، کتاب زبور داوود یا ساغموس بوده است که در سال 1016 به خط و زبان ارمنی در استان جلفا در اصفهان به چاپ رسیده است. این کتاب به را کشیشان ارمنی چاپ کردند و 572 صفحه دارد. پیشرفت بزرگ‌تر در صنعت چاپ کتاب، روزنامه و... در زمان سلطنت عباس میرزای قاجار و همگام با جنگ ایران و روس بود. 

اولین چاپخانه کتاب در ایران با استفاده از حروف سربی کار می‌کرد. در دوران نهضت مشروطه مردم بیشتر به سیاست و اطلاع از مسائل سیاسی روز گرایش داشتند؛ ازاین‌رو صنعت چاپ روزنامه و کتاب در ایران گسترش بیشتری پیدا کرد.

کتاب‌های درسی مدارس و دانشگاه‌ها در دهه پنجاه با چاپ لاینوترون منتشر می‌شدند و تحول عظیمی در صنعت چاپ ایجاد شد. اولین کتاب مصور در ایران کتاب «لیلی و مجنون» بود که توسط آقامیرزا عبدالمطلب نقاش‌باشی اصفهانی در سال 1259 قمری به چاپ رسید.

میرزا عبدالمطلب اولین فردی بود که برای یادگیری چاپ تصویری راهی اروپا شد. تصاویر این کتاب با مرکب چاپ و با دست رنگ‌آمیزی شده بودند. پس از آن به ترتیب کتاب‌های دیوان فضولی بغدادی و روضه المجاهدین چاپ شدند.

کتاب‌ها، نشریات، مجلات آنتیک هر کدام نمایندگان دوره خود و شاهدانی از گذشته فرهنگی و تاریخی هستند. به‌طورکلی این اقلام قدیمی علاوه بر ارزش تاریخی و فرهنگی برای علاقه‌مندان به مطالعه و تحقیق درباره گذشته نیز ارزشمند هستند. این افراد می‌توانند آثار موردعلاقه خود را در فروشگاه‌های کلکسیونی و آنتیک تهیه کنند.

پارکینگ پروانه و انواع کلکسیونی و یاد بود آنتیک

چرا به شما پارکینگ پروانه را پیشنهاد می‌کنیم؟ پارکینگ پروانه یک سایت مزایده کلکسیون و یادبود آنتیک است که شما می‌توانید در آن ابزار کمیاب و کلکسیونی دلخواه خود را با برنده‌شدن در این مزایده به دست آورید.

برای خرید کلکسیونی و یاد بود آنتیک شما حتماً به چنین فضایی نیاز پیدا خواهید کرد. سایتی که در آن انواع مختلفی از وسایل موجود است که شما علاوه بر مشاهده اجناس از قیمت کلکسیونی و یاد بود آنتیک موردعلاقه خود نیز مطلع شوید.

 کلام آخر

علاقه به وسایل کلکسیونی و یاد بود آنتیک در بسیاری از انسان‌ها ریشه در علاقه به تاریخ و فرهنگ و هنر گذشته دارد. انواع کلکسیونی قدیمی و یادبود آنتیک مانند: سکه، اسکناس، کتاب، مجله، تمبر و پاکت، ساعت و... در فروشگا‌ه‌ها وجود دارند که هر کدام به نوبه خود معرف فرهنگ و تاریخ زمان خود هستند.

سؤالات متداول

1. در سایت مزایده یادبود آنتیک چه وسایلی مزایده می‌شوند؟

تمامی وسایل کلکسیونی، قدیمی و یادبود آنتیک مزایده در مزایده قرار خواهند گرفت.

2. شرایط مزایده پارکینگ پروانه چگونه است؟

هر وسیله‌ای که در مزایده قرار می‌گیرد، در نهایت با بالاترین پیشنهاد داده شده به فروش می‌رسد.

3. آیا ظروف چینی و وسایل پذیرایی نیز در سایت موجود هستند؟

بله شما می‌توانید با بازدید از سایت در صورت موجود شدن کالا آن را خریداری کنید.